ساختار طراحی وب‌سایت چیست؟ (پرکاربردترین ساختارهای طراحی وب‌سایت)
در ایده‌آل‌ترین ساختار طراحی سایت، دسترسی به اهداف آسان، کشف صفحات مختلف سهل، آیکون‌ها و نمادها ملموس و در یک‌کلام طراحی برای مخاطبان گیج و نامفهوم نیست. بدین ترتیب در بستر چنین ساختاری، لینک‌های صفحات سایت، منظم و کاربردی به کاربران و موتورهای جست‌وجو نمایش داده‌شده و بهترین تجربۀ کاربری یا همان UX رقم می‌خورد. ازاین‌رو توجه به ساختار ساخت سایت به شکلی حرفه‌ای و تخصصی از همان ابتدا به‌منظور دستیابی به شیوه‌ای متناسب در چیدمان و سازمان‌دهی صفحات از اهمیت والایی برای طراحان و مدیران سایت‌ها برخوردار است.
مفهوم ساختار در طراحی وب‌سایت:
ساختار طراحی وب سایت به نحوه سازمان‌دهی محتوای سایت و ترتیب قرارگیری صفحات و پست‌های وب‌سایت با استفاده از دسته‌بندی‌ها، برچسب‌ها و لینک‌های داخلی، اشاره دارد. هدف از این تمهید کسب رضایت کاربران و افزایش قابلیت رؤیت پذیری در موتورهای جستجو و ایندکس باکیفیت و دقت بیشتر است. بدین ترتیب حتی پس از گذر سال‌ها و رشد حداکثری وب‌سایت و همچنین ارتقا تعداد پست‌ها و صفحات، ساختاربندی منظم، اجازه بروز حالت به‌هم‌ریخته و نامنسجم را در سایت نداده و احتمال ارسال سیگنال‌های منفی کاهش‌دهندۀ رتبه صفحات را پایین می‌آورد.
اصول طراحی ساختار سایت:
با توجه به اهمیت انتخاب مناسب‌ترین ساختار ساخت سایت در موفقیت یا شکست یک سایت، طراحان و توسعه‌دهندگان باید بر اساس اصول و استانداردهای روز دنیا، ساختاری اختصاصی، حرفه‌ای، جذاب و منطبق بر اهداف سایت، طراحی و پیاده‌سازی کنند. از مهم‌ترین این اصول باید به‌سادگی و قابل‌فهمی محتوا، سازمان‌دهی منطقی بخش‌ها و طراحی ریسپانسیو و موبایل فرندلی اشاره نمود. بعدازاین موارد مؤلفه‌هایی مانند سرعت بارگذاری و عملکرد مناسب، دسترسی آسان به اطلاعات کلیدی و تمرکز بر نیاز مخاطب و اهداف سایت نیز بسیار مهم تلقی می‌شوند. پیاده‌سازی این اصول فقط در سایۀ طراحی یک سایت اختصاصی حاصل می‌شود. چراکه در محیط چنین سایت‌هایی تمامی اصول لازم، متناسب با خواسته‌های مدیران و مشتریان کسب‌وکار آن‌ها قابل‌اجرا است.
قسمت‌های مهم در طراحی ساختار سایت:
تمرکز بر برخی قسمت‌های مهم در ساختار طراحی سایت باهدف حرفه‌ای سازی این فرآیند، زمینۀ دسترسی راحت کاربران به اطلاعات مهم در زمان بازدید از سایت را فراهم ساخته و مسیر درستی را برای نیل به مقصود در مقابلشان ترسیم می‌سازد. در ادامه این قسمت‌ها را به‌طور مشروح، توضیح و شرح می‌دهیم.
-
صفحه اصلی (Home page):
Home page در طراحی وب‌سایت، نخستین صفحه‌ای است که کاربران هنگام ورود به سایت مشاهده کرده و نقش مهمی در جذب و هدایت آن‌ها به بخش‌های دیگر به کمک منوها و نوار نویگیشن دارد. این صفحه متشکل از صفحه بازدید، منوی اصلی، محتوا و فوتر بوده و معمولاً به معرفی کلی از وب‌سایت، اهداف و خدمات آن اختصاص دارد و در صورت لینک دهی اصولی، دسترسی آسان به سایر صفحات و منوهای سایت را امکان‌پذیر می‌سازد.
-
دسته‌بندی‌ها و زیرشاخه‌ها (Categories and subcategories)
در طراحی وب، دسته‌بندی‌ها و زیرشاخه‌ها برای سازمان‌دهی محتوای سایت استفاده‌شده بنابراین از پایه‌ای‌ترین و اساسی‌ترین بخش‌های یک سایت به شمار می‌روند. چراکه دسته‌بندی‌ها، موضوعات کلی سایت را مشخص کرده و زیرشاخه‌ها، موضوعات جزئی‌تر و مرتبط با هر دسته‌بندی را به صورتی تفکیک‌شده و کاملاً مفهومی ارائه می‌دهند. این ساختار به کاربران کمک کرده تا به‌راحتی محتوای موردنظر خود را پیدا کنند و در میان انبوهی از مطالب مشابه حیران نمانند.
-
ناوبری (Navigation):
ناوبری در ساختار ساخت سایت، به مجموعه‌ای از عناصر، روش‌ها و منوها (در دو نوع کلاسیک یا همبرگری) گفته می‌شود که به کاربران کمک کرده تا بین صفحات سایت حرکت نموده و به بخش‌های مختلف دسترسی پیدا کنند. یک سیستم ناوبری خوب، کاربر را به‌سرعت و به‌آسانی به اطلاعات موردنیازش به مدد صفحه‌ها، دسته‌بندی‌ها و زیرشاخه‌ها، هدایت می‌کند و تجربه ذهنی مثبت، واضح و شفافی را برای وی ایجاد می‌نماید.
-
ساختار آدرس (Structure URL):
ساختار URL نیز اگر متناسب با عنوان دسته‌ها و زیر دسته‌ها گزینش‌شده و slag معنی‌داری برای انتهای آن نوشته شود، خزنده‌ها و کاربران را بهتر متوجه محتوای صفحه موردنظر خواهد کرد. برای تهیه یک آدرس ایمن و قدرتمند نیز شما نیاز به یک گواهی (Secure Sockets Layer)SSL برای رمزگذاری اطلاعات بین کاربر و انتخاب URL های کوتاه و معنی‌دار داشته تا امنیت سایت و اطلاعات حفظ شوند.
-
لینک‌سازی (Linking system):
سیستم لینک‌سازی در ساختار طراحی سایت حرفه‌ای و کاربرپسند، به ایجاد ارتباط بین صفحات مختلف یک وب‌سایت یا بین یک سایت و سایر وب‌سایت‌ها به صورتی دقیق و هدفمند اشاره دارد. چراکه لینک‌ها به کاربران امکان داده تا به‌راحتی بین صفحات جابجا شده، اطلاعات مرتبط را پیداکرده و به منابع خارجی دسترسی داشته باشند. بر این اساس لینک‌ها به سه دسته CTA، لینک‌های داخلی و لینک‌های خارجی تقسیم می‌شوند.
CTA (دعوت به اقدام) دکمه‌ای با طراحی خاص از سایر اجزای سایت بوده که لینک‌های هدفمند و استراتژیکی به کاربران ارائه داده و آن‌ها را به انجام کاری دعوت و تشویق می‌کند. ولی مجموعه لینک‌های داخلی آمده‌اند تا صفحات یک سایت را به سایر صفحه‌های همان سایت متصل کرده و سبب ارتقای سئو وب‌سایت شوند. در همین راستا لینک‌های خارجی مخاطبان را به محتوای مرتبط خارج از صفحات وب‌سایت شما، مانند صفحات محصول یا پست‌های وبلاگ سایر کسب‌وکارها، هدایت می‌کنند.
-
مسیر راهنما (breadcrumb navigation):
Breadcrumb در طراحی وب‌سایت، یک مسیر راهنمای پیمایش و بازگشت است که مسیر کاربر را از صفحه اصلی به صفحه‌ای که در حال حاضر در آن قرار دارد، نشان می‌دهد. این نوار با ایجاد پیمایش روبه‌جلو و بازگشت رو به عقب سهل‌تر، به کاربران کمک کرده تا به‌راحتی ساختار سایت را درک و به صفحات قبلی یا صفحات سطح بالاتر پیش روند یا بازگردند.
-
نقشه سایت (Sitemap)
نقشه سایت در ساختار طراحی سایت، یک فایل (داکیومنت) است که تمام صفحات مهم یک وب‌سایت را فهرست و برای درک بهتر موتورهای جستجو آن را ارائه می‌دهد. بدین ترتیب موتورها، بافهم بهتر ساختار سایت، محتوای آن را به‌طور کامل ایندکس می‌کنند. همچنین نقشه سایت برای کاربران نیز جهت افزایش سرعت عمل و کشف صفحات موردنظرشان به‌خصوص در وب‌سایت‌های بزرگ با ساختار پیچیده، کارایی دارد.
-
تگ‌ها (Tags):
تگ‌ها کلمات کلیدی یا عباراتی مؤثر برای گروه‌بندی محتوای مشابه وب‌سایت‌ها هستند که در دسته‌بندی و سازمان‌دهی محتوا خوب عمل می‌کنند. پس کاربران به مدد آن‌ها مطالب مرتبط را به‌راحتی پیدا می‌نمایند. تگ‌ها همچنین برای موتورهای جستجو نیز مهم هستند، زیرا موضوع و محتوای صفحات را اختصاصی‌تر معرفی می‌نمایند. بدین ترتیب تگ‌های عنوان نیز به موتورهای جستجو کمک کرده تا سلسله‌مراتب محتوا را درک کنند، پس برای سئو بسیار مهم هستند.
دلایل اهمیت توجه به ساختار طراحی سایت:
در گام نخست بهبود تجربه کاربری و نویگیشن یا ناوبری بی‌دردسر، اولین دلیل اهمیت توجه به ساختار ساخت سایت با استفاده از متدهای روز دنیا است. چراکه رفع نیازها و کسب رضایت کاربران مهم‌ترین رکن پذیرش در مقابل ربات‌های موتورهای جستجو است. این فضاها با توسعه الگوریتم‌های مختلف به دنبال جلب حداکثر رضایت کاربران بوده و شما نیز با ایجاد یک ساختار ایده‌آل، شانستان را برای افزایش رتبه و به‌تبع آن دستیابی به مشتریان بالقوه و افزایش فروش محصولات/ سرویس‌ها و در یک‌کلام دستاوردهای مفید بالا می‌برید. چراکه گوگل را به این نتیجه رسانده که وب‌سایت شما یک فضای عالی برای رفع نیازهای کاربران است و به همین دلیل جهت نمایش حداکثری صفحات وب‌سایت شما دست‌به‌کار می‌شود. از دیگر دلایل اهمیت تمرکز بر ساختار سایت بیشتر برایتان می‌گوییم.
- ارائه سرنخ‌هاییاز ضروری‌ترین و مهم‌ترین محتوا به موتورهای جستجو
- سازمان‌دهی محتوا درزمینۀ فعالیت سایت
- آشنایی راحت با معماری سایت
- قابلیت درک ارتباط و درجه اهمیت صفحات سایت
- مدیریت و پیگیریبهتر محتوای سایت
- شناسایی سهل محتوای تکراری
- جلوگیری از رقابتی شدن صفحات و پست‌های وبلاگ
- تحقق راحت اهداف جستجوی کاربران بدون هم‌پوشانی و تضاد
- مرتب‌سازی محتوا بر اساس اولویت و اهمیت
- قابلیت تمرکز بر کسب رتبه بالا در نتایج جستجو
- و … .
آشنایی با انواع ساختار طراحی سایت:
آشنایی با انواع بهینۀ ساختار طراحی وساخت سایت برای ایجاد یک وب‌سایت کارآمد و کاربرپسند ضروری است. چراکه انتخاب ساختار مناسب، به سازمان‌دهی بهتر محتوا، سهولت ناوبری برای کاربران و بهبود رتبه‌بندی سایت در موتورهای جستجو کمک می‌کند و درنهایت، سبب دستیابی به اهداف وب‌سایت می‌شود. البته دقت نمایید که ساختار افقی معمولاً برای وب‌سایت‌های کوچک‌تر مناسب بوده، درحالی‌که ساختار عمودی برای وب‌سایت‌های بزرگ با محتوای زیاد ایده‌آل‌تر است. در ادامه مدل‌های مورد تأیید از ساختار سایت را جهت آشنایی بیشتر آورده‌ایم.
-
مدل طبقاتی (Hierarchical model):
در مدل سلسله‌مراتبی (طبقاتی یا درختی) صفحۀ اصلی، نقطۀ شروع جهت دستیابی کاربران به اطلاعات کلی یا اختصاصی بوده و مابقی بخش‌های سایت بر اساس اهمیت محتوا به دسته‌ها و صفحه‌های مختلف (صفحات عمومی) تقسیم‌بندی می‌شوند. از این مدل در وب‌سایت‌های شخصی و فروشگاه‌های آنلاین بهره برده و باهدف بهبود با لینک‌سازی و ناوبری مناسب، محتوای وب‌سایت را به هم پیوند می‌دهند. کمک به مدیریت هوشمندانه محتوا، افزودن راحت‌تر صفحات و زیرمجموعه‌های جدید، سادگی اجرا، ارائه سلسه‌مراتب واضح برای الگوریتم‌های جستجو و قابلیت استفاده برای انواع وب‌سایت‌ها از مهم‌ترین مزیت‌های این ساختار هستند.
-
مدل ترتیبی (Linear model):
ساختار ترتیبی (خطی یا متوالی) در وب‌سایت‌ها با محتوای کم یا تعداد صفحات محدود، کاربران را به‌صورت گام‌به‌گام ابتدا با تعدادی دسته‌بندی در صفحۀ اول (صفحۀ اصلی یا فرود) و در یک مسیر به صفحه‌های والد (Parent pages) و درنهایت محتوای مدنظرشان (محتوای فرزند) هدایت می‌کند. سادگی طراحی و پیاده‌سازی، امکان توجه به مطالب جدیدتر و ارائه یک ساختار قابل‌فهم از ویژگی‌های این نوع ساختار است.
-
مدل ماتریسی (Matrix model):
ساختار ساخت سایت از نوع ماتریسی برای وب‌سایت‌هایی با عدم دسته‌بندی دقیق یا فاقد دسته‌بندی به‌کاررفته و در نگاه اول یک مدل بی‌نظم و شلوغ اما در اصل با حرکت و جست‌وجو آزادانه، بدون تعداد فراوانی لینک خسته‌کننده، کاربران را حمایت می‌کند. این ساختار برای نمونه در روزنامه‌های آنلاین یا وب‌سایت‌های فروشگاهی بزرگ با لینک‌سازی و ناوبری قدرتمند به کاربران اجازه داده که بر اساس نیازها و تمایلاتشان به صفحات و محتوای دلخواه خود برسند.
-
مدل پایگاه داده (Database model):
برای ایجاد تجربیات پویا، تعاملی و شخصی‌سازی‌شده و تمرکز بر روی طبقه‌بندی و سازمان‌دهی محتوای مربوط به کاربران و همچنین ارائه انعطاف‌پذیری بالا در به‌روزرسانی، مدل پایگاه داده بهترین انتخاب است. وب‌سایت پس از واردسازی سؤالات توسط مخاطب، محتوای مرتبط ذخیره‌شده را به وی ارائه می‌نمایند. با استفاده از این ساختار امکان ایجاد یک پایگاه دادۀ داخلی یا ادغام آن با پایگاه‌های خارجی جهت ذخیره‌سازی، بازیابی و دست‌کاری سریع و هدفمند محتوا، میسر است.
چگونگی انتخاب یک ساختار ساخت وب سایت مناسب:
یک ساختار طراحی سایت متکی بر تکنولوژی‌های جدید، متدهای پیشرفته و ابزارهای حرفه‌ای، به موتورهای جستجو به‌خوبی نشان داده که کدام صفحات وب‌سایت مهم‌تر و باارزش‌تر هستند. ولی برای رسیدن به چنین ساختاری آشنایی با انواع ساختار وب‌سایت و بررسی کسب‌وکار و تناسب آن با ساختارهای موجود و انتخاب آگاهانه از بین ساختارهای سلسه‌مراتبی، خطی، ماتریس و پایگاه داده در اولویت قرار دارد. در ادامه دسته‌بندی هوشمندانه المان‌ها، ارائه ساختار و سلسه‌مراتب منظم از اطلاعات، تعریف معماری صفحات داخلی و اتصال اصولی صفحات وب‌سایت، سبب ارائه اطلاعات ارزشمند با یک روش قابل‌دسترس و تبدیل مجموعه‌ای نامرتب از صفحات به وب‌سایتی قدرتمند می‌شود.
سؤالات متداول:
-
بهترین ساختار برای وب‌سایت من چیست؟
پاسخ این سؤال به نوع وب‌سایت، اهداف و مخاطبان شما بستگی دارد، زیرا یک وب‌سایت فروشگاهی با یک وبلاگ تفاوت زیادی خواهد داشت. مثلاً ساختار ماتریسی بیشتر برای فروشگاه‌های آنلاین اما ساختار پایگاه داده مناسب وب‌سایت‌های بانکی با سیستم ثبت اطلاعات حساب بانکی می‌باشد.
-
چگونه یک ساختار منطقی و کاربرپسند برای وب‌سایتم ایجاد کنم؟
برای رسیدن به چنین ساختاری شما نیازمند به مواردی مانند طراحی منوی ناوبری ساده، استفاده از دسته‌بندی‌های واضح و ایجاد ارتباط منطقی بین صفحات هستید.
-
اهمیت ساختار URL در سئو چیست و چگونه باید آن را بهینه کرد؟
ساختار URL مناسب به موتورهای جستجو کمک کرده تا محتوای صفحات را بهتر درک کنند و سپس بر رتبه‌بندی سایت تأثیر بگذارند. این بهترین سئویی است که می‌توانید برای سایت خود به ارمغان آورید.
- آیا ساختار وب‌سایت ریسپانسیو (واکنش‌گرا) بر سئو تأثیر دارد؟
بله ساختار وب‌سایت باید به‌گونه‌ای باشد که در تمامی دستگاه‌ها به‌درستی نمایش داده شود، زیرا گوگل به وب‌سایت‌های موبایل‌دوست اهمیت داده و آن‌ها را به‌سرعت ایندکس می‌نماید.
-
چگونه ساختار وب‌سایت فعلی خود را بهبود ببخشم؟
شما به روش‌های مختلفی قادر هستید تا ساختار وب‌سایت فعلی خود را بهبود بخشید که از مهم‌ترین آن‌ها باید به مواردی مانند تحلیل داده‌های کاربری، بررسی ساختار URL، بهینه‌سازی ناوبری و بهبود سرعت بارگذاری صفحات، اشاره نمود.
-
چگونه معماری اطلاعات وب‌سایت (Information Architecture) را به‌درستی طراحی کنم؟
معماری اطلاعات شامل سازمان‌دهی، ساختاربندی و برچسب‌گذاری محتوا به شیوه‌ای است که کاربران به‌راحتی و با دقت بالا، اطلاعات موردنیاز خود را پیدا کنند.
